Onlangs liet Krista Audere aan Venus weten dat zij haar functie als dirigent in 2027 wil overdragen aan een opvolger. Haar dirigentschap bij Venus valt steeds minder goed te combineren met haar andere werkzaamheden, zoals de artistieke leiding van Cappella Amsterdam, het docentschap aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag en haar regelmatige optredens in het buitenland.
Gelukkig kunnen wij nog anderhalf jaar zingen onder Krista’s bezielende leiding. In juni 2027 zal ze haar laatste concerten met Venus dirigeren.
In de eerste helft van 2026 gaat Venus op zoek naar een opvolger voor Krista.
Interview: Marijke van den Heuvel Eindredactie: Bram Verkerke
Mist op zee in de nacht. Een naargeestig schip dat onheil en een wisse dood brengt. The Flying Dutchman van Henk Stoeten schept het donkere en mysterieuze beeld van het gelijknamige spookschip. Het is gedoemd om eeuwig rond te dolen zonder ooit een haven te bereiken. ’s Nachts jaagt het zeelieden de stuipen op het lijf.
Componist Henk Stoeten zingt sinds 2024 als tenor bij Venus. Een jaar geleden vroegen we Henk om een compositie te schrijven voor het project The Welle Spring. In september lag het er: The Flying Dutchman, een werk waar we ons nieuwsgierig in hebben ondergedompeld.
Een griezelverhaal voor bij het kampvuur
“Ik ben eerst op zoek gegaan naar een tekst met een interessante invalshoek voor het volksmuziek thema van het project”, vertelt Henk op de vraag hoe hij met zijn compositie begon. Het bracht hem bij sfeervolle verhalen waarin de lezer naar een mysterieuze andere wereld wordt geleid. Zijn keuze viel op een gedicht van Thomas Moore (1780-1852) over de verschijning van een spookschip bij Deadman’s Island voor de Canadese oostkust. “Daarin komt die andere wereld tot leven. Het schip heeft bolle zeilen terwijl het windstil is. En op het dek struinen de silhouetten van skeletten. Het is een macaber verhaal. Duister als je het serieus neemt, maar ook gewoon een griezelverhaal voor bij het kampvuur.”
“Tijdens mijn vakantie aan het Comomeer in Italië begon ik te schrijven. Op een onbewaakt ogenblik klapte ik m’n laptop open en een stukje geschreven. Dat heb ik even laten liggen, om het later weer op te pakken, en zo verder. Door er geen druk op te leggen hoopte ik de juiste sfeer en associaties op te laten komen en te voorkomen dat ik zou vastlopen in een muzikale structuur. Dat is redelijk gelukt.”
Een stoutmoedige zet
Henk voelde zich stoutmoedig toen hij het werk inleverde: “Dat bedoel ik heel positief. Als ik schrijf, ben ik in mijn eigen wereld. Ik kan dan helemaal in de muziek opgaan. De muziek zie ik in beelden, die voor mij dan echt samenvallen met de realiteit. Maar dat bestandje op mijn laptop opsturen, voelt als een bold move. Vanaf dat moment gaan mensen er iets van vinden en heb ik er geen controle meer over. Dat is spannend, maar niet eng.”
Het stuk repeteren met Krista Audere en Béni Csillag is voor Henk een bijzondere ervaring. Hij is dankbaar voor de feedback: “Goede dirigenten hebben zo’n gigantisch voorstellingsvermogen, die kunnen het stuk de goede kant optrekken. En Krista’s poëtisch vermogen is echt out of this world!”
Constructie in balans
Henk Stoeten kreeg muziek van jongs af aan mee. Zijn vader, Martien Stoeten, leidde verschillende kinderkoren en er werd thuis veel gezongen. Henk zong vanaf zijn achtste jaar bij kinderkoren. Hij ging na zijn eindexamen werktuigbouwkunde studeren in Enschede, maar maakte na een paar jaar de overstap naar de opleiding Docent Muziek aan het Artez Conservatorium. “De muziek greep mij vast en laat me niet meer los. Tijdens mijn studie ben ik veel muziek gaan schrijven. Daarin werd ik gestimuleerd door mijn docent Reinier Maliepaard. Maar ook de kantine van het conservatorium, waar studenten van allerlei disciplines rondliepen, werkte heel inspirerend. Daar zat ik vaak met mijn laptopje te componeren. Ik heb nog steeds wat aan die jaren werktuigbouwkunde. Muziek zie ik ook als een constructie waar je een balans in zoekt.”
Koren, dirigenten en componisten die elkaar vinden
Koren en dirigenten die een beetje avontuurlijk zijn ingesteld, zijn onontbeerlijk voor componisten, legt Henk uit: “Het is echt een praktijkvak. Je moet de kans krijgen om langere tijd met musici te werken. Je hebt een welwillend koor en vrijdenkende dirigenten nodig. Iassen Raykov en Jeanet Bosch hebben mij als jonge componist de kans gegeven om meerdere werken voor hen te schrijven. Koren die het risico nemen om buiten de gebaande paden te treden zijn echt nodig. Het zou mooi zijn als dat vaker gebeurt: dat koren, dirigenten en componisten elkaar weten te vinden.”
Mijn stem in dialoog met de ander, de anderen of het Andere. In dit concert brengt Venus muziek die reikt van een enkele stem tot wervelende meerkorigheid.
De barokke oervorm van koor met basso continuo klinkt in Bachs motet Singet dem Herrn ein neues Lied. Bach inspireerde Philippe Hersant tot een eigentijdse versie van Aus tiefer Not schrei ich zu dir, die teruggrijpt op die oude vorm.
Dialogen waaieren uit in meerkorige werken van Krzysztov Penderecki en Nana Forte, om via de romantische Mendelssohn samen te komen in de enkele lijnen van de viola da gamba. In Le chemin de Jérusalem van Hersant zoekt de gamba haar eigen stem in verhouding tot de Ander: denn ohne dich ist nichts.
Nodig je vrienden uit, bestel kaarten en kom luisteren.
Uitvoerenden
Kamerkoor Venus onder leiding van dirigent Krista Audere Laurens de Man, orgel Cassandra Luckhardt, viola da gamba
In When I close my eyes zingt Venus werk van hedendaagse componisten uit de Oostzee regio. Zoals van de Fin Rautavaara met zijn prachtige Missa a Capella – een groots contrastrijk koorwerk dat precies elf jaar geleden in Utrecht in première ging.
Krista Audere en Venus brengen in dit programma ook Letse, Estse, Zweedse en Deense muziek naar de Pieterskerk.
En als het op 4 november regent in plaats van sneeuwt, kun je altijd nog je ogen sluiten, en een sneeuwvlokje horen dwarrelen.
Krista Audere zet ons op scherp tijdens de generale repetitie van Ein Deutsches Requiem. Wat een dynamiek creëren we met 70 koorleden en deze grote solisten! Brahms muziek is soms heel intiem en even later weer zeer expressief.
Met Scholtes&Janssens achter de vleugel en Jeannette van Schaik en Martijn Cornet als solisten, was de generale een feest. Wil je dat ook meemaken?
Er zijn nog kaarten voor de première in Utrecht – zondagmiddag 12 juni in de Geertekerk – en voor het concert in Amsterdam in de Dominicuskerk op zaterdagavond 18 juni.
Een programma op een spannende locatie, dat was de wens van het bestuur. Een gevangenis, een molen, allerlei locaties zijn bekeken. Maar de keuze viel uiteindelijk op zwembad De Kwakel. Natte repetities volgden, de waterpompen van het bad maakten het een zwaar proces. Regenlaarzen en badmutsen; alles werd uit de kast gehaald. Maar in de zomer van 2016 gaf Venus een spetterend programma, Van de hoge in het diepe. Met William Shakespeares gedicht Full Fathom Five uit de Tempest als rode draad van het programma. Een storm, schipbreuk en een zeemansgraf werden voelbaar rond het water in een bijzondere mix van muziek en toneel.
Kamerkoor Venus uit Utrecht heeft vaak met jonge getalenteerde dirigenten kunnen werken, zoals Daniel Reuss, Peter Dijkstra en Gijs Leenaars. In september 2016, vlak nadat ze Cum Laude was afgestudeerd aan het Conservatorium van Amsterdam, werd Krista Audere de nieuwe, jonge en inspirerende dirigent van Venus. Halverwege de repetieperiode voor ons eerste gezamenlijke programma Schöne Chansons interviewden we haar.
Kamerkoor Venus 